Żegnaj, Miasto Semper Fidelis!

Kościoły Lwowa… – kiedyś tętniące życiem religijnym rzymskich katolików, dziś – acz w znaczącej mierze niepozbawione funkcji sakralnych, bo oddane dla sprawowania kultu siostrzanej Cerkwi greckokatolickiej – już jednak nie te same. Przedwojennego Lwowa z blisko czterdziestoma kościołami łacińskimi, tchnącymi bogactwem stylów architektonicznych i przepychem wnętrz, pełnych cudami słynących obrazów i relikwii – tego Lwowa już nie ma i zapewne nigdy nie będzie. Pozostał jedynie w polskiej pamięci.

Przemierzając ulice współczesnego Lwowa można podziwiać wiele wspaniałych zabytków – pomników dawnej, polskiej świetności tego miasta zawsze wiernego – mocnych dowodów jego sześćsetletniej obecności w granicach Rzeczypospolitej. Szczególne miejsce na tej mapie reliktów przeszłości stanowią kościoły. Kiedyś tętniące życiem religijnym rzymskich katolików, współcześnie – w znaczącej mierze niepozbawione swoich funkcji sakralnych, bo oddane dla sprawowania kultu siostrzanej Cerkwi greckokatolickiej – ale jednak nie te same. Przedwojennego Lwowa, w którym istniało blisko czterdzieści kościołów łacińskich z ich bogactwem stylów architektonicznych, pełnych przepychu wnętrzami, słynącymi cudami obrazami, posągami świętych i relikwiami – tego Lwowa już nie ma i zapewne nigdy nie będzie. Pozostanie jedynie w polskiej pamięci.

Przykład Lwowa w swoistej mikroskali pokazuje dramat, jaki dotknął całe Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej. Sowiecka dominacja, trwale zapoczątkowana latem 1944 roku pociągnęła za sobą głębokie i nieodwracalne przemiany polityczne, społeczne, narodowościowe i kulturowe, niszczące dotychczasowo istniejący porządek. Zmiany te nieuchronnie dotknęły także religijnego aspektu życia mieszkańców Kresów. Nowe, bezbożne władze komunistyczne propagujące ateizm państwowy, nie mogły dopuścić do krzewienia się „przesądów religijnych”, dlatego niezwłocznie przystąpiły do programowej walki z katolicyzmem, polegającej na poddaniu kontroli i stopniowemu ograniczaniu działalności instytucji kościelnych i osób wierzących.