W piątek i sobotę w Czechach odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. O fotel głowy państwa rywalizuje dziewięciu kandydatów, w tym urzędujący na Hradzie (na zamku Hradczany) Milosz Zeman. Według pierwszych, wstępnych wyników właśnie on zwyciężył uzyskując około 42 procent głosów). Drugie miejsce zajął Jiří Drahoš, którego poparł co czwarty głosujący. Obaj zmierzą się w II turze wyborów, która odbędzie się za dwa tygodnie – 26 i 27 stycznia. Frekwencja wyniosła blisko 60 procent.
Wesprzyj nas już teraz!
Wstępne wyniki odzwierciedlają wskazania ostatnich sondaży. Przewidywały one, że pierwszej turze Zeman wyprzedzi wszystkich rywali, a w decydującej najprawdopodobniej stanie naprzeciw niego były prezes Czeskiej Akademii Nauk, 68-letni chemik i nauczyciel akademicki, urodzony w Czeskim Cieszynie Jiří Drahoš. Jego hasło wyborcze „Na Hrad s čistým štítem“ („Na Zamek z czystą kartą“) pokazuje, że rywal Zemana stawia na elektorat ceniący kandydata bez politycznego bagażu.
Drahoš pod wieloma względami stanowi przeciwieństwo Zemana. Jest za wyraźnym otwarciem Czech na Zachód, opowiada się za wprowadzeniem euro. Starszy od niego o pięć lat Zeman to polityk nie zawsze przewidywalny, eurosceptyczny, deklarujący się jako „tolerancyjny ateista”. Miewa słabość do Rosji, dobre kontakty z Chinami, a w sprawie wprowadzenia wspólnej europejskiej waluty nie ma jasno sprecyzowanego zdania. Zeman cieszy się poparciem w małych miasteczkach i wsiach, Drahoš – w Pradze, Brnie i kilku innych większych miastach.
Zeman ma spośród dziewiątki kandydatów największe polityczne doświadczenie. Był szefem partii socjaldemokratycznej, która w odróżnieniu od wielu innych w Europie Środkowo-Wschodniej, nie powstała z partii komunistycznej.
W I turze nie obyło się bez incydentów. W lokalu wyborczym w praskiej dzielnicy Lužine półnaga aktywistka Femenu próbowała rzucić się na wchodzącego do lokalu wyborczego prezydenta Zemana. Skutecznie, choć chyba nieco zbyt późno, interweniowała ochrona. Okazało się, że do lokalu wtargnęła 27-letnia Ukrainka, która ma za sobą wiele tego typu prowokacji we własnym kraju, na Białorusi i w Rosji.
Od roku 1989 funkcję prezydenta Czechosłowacji, a potem Republiki Czeskiej dwukrotnie pełnił Václav Havel, również dwukrotnie Vaclav Klaus, a jedną, 5-letnią kadencję ma już za sobą Miloš Zeman. W piątek i sobotę Czesi dopiero po raz drugi w historii wybierali prezydenta w wyborach bezpośrednich. Wcześniej o obsadzie najważniejszego fotela w państwie decydował parlament.
Od kilku tygodni czeskie miasta, drogi i autostrady zdobią billboardy z uśmiechniętym Milošem Zemanem i napisem po czesku „Zeman znovu 2018”. Prostym, zrozumiałym i wydaje się skutecznym hasłem nowego-starego prezydenta na kolejnych pięć lat?
Chrystian Ślusarczyk
