UE – mimo podziału wewnątrz bloku – dąży do pragmatycznego podejścia wobec chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku (BRI). Wyraża się ono m.in. we współpracy z Chińczykami w Afryce.
Chińska inicjatywa Pasa i Szlaku, zwana potocznie Nowym Jedwabnym Szlakiem, obejmuje wiele krajów europejskich. Ambitny plan Pekinu dotyczy połączenia Chin i Europy. W ramach BRI realizowanych jest setki projektów, obejmujących kilka kontynentów i dotyczących tworzenia zarówno połączeń morskich, jak i lądowych.
Wesprzyj nas już teraz!
W projekt Nowego Jedwabnego Szlaku są włączone zarówno porty w Afryce, jak i elektrownie w Pakistanie czy szlaki komunikacyjne w Ameryce Południowej. Chiny mają nawet plany odnośnie skrócenia transportu przez Arktykę (tzw. Polarny Jedwabny Szlak) i dotyczące cyberprzestrzeni (Cyfrowy Jedwabny Szlak).
Na kwietniowym szczycie BRI przywódcy Chin zmagali się z krytyką, że inicjatywa ucierpiała w ciągu ostatnich dwóch lat. Malezja, Sri Lanka, Kambodża i Pakistan zostały narażone na ogromne koszty w związku z realizacją projektów BRI. Nowy rząd Malezji renegocjuje warunki pożyczki. Władze Sri Lanki zostały zmuszone do wydzierżawienia portu Hambantota Chinom na okres 99 lat w celu pokrycia spłat zadłużenia. Projekty bowiem są realizowane przez głównie chińskie przedsiębiorstwa państwowe, które wygrywają kontrakty i do danych krajów sprowadzają chińskich pracowników.
Pod naciskiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego prezydent Xi Jinping powiedział, że zostaną podjęte działania w celu zaradzenia potencjalnym pułapkom zadłużenia i obiecał, że BRI będzie teraz „otwarty, czysty i zielony”. Podkreślił, że każdy może dołączyć do BRI i twierdził, że inicjatywa Pasza i Szlaku wzmocni słabe państwa Azji Środkowej oraz część krajów afrykańskich, czyniąc je bardziej odpornymi na zagrożenie islamskim fundamentalizmem.
USA, Indie i Japonia odmówiły udziału w projekcie Nowego Jedwabnego Szlaku. Administracja Trumpa lobbowała zdecydowanie przeciwko chińskim planom, grożąc np. Włochom po podpisaniu memorandum w sprawie współpracy i udziału w BRI.
Waszyngton podkreśla, że inicjatywa Pasa i Szlaku jest częścią planu Xi Jinpinga na rzecz dominacji nad światem. Jednak Amerykanie nie robią wiele, by przeciwdziałać realizacji projektów chociażby w Azji Środkowej.
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Maroš Šefčovič, który wziął udział w kwietniowym szczycie poświęconemu chińskiej inicjatywie uznał, że istnieje szereg podobieństw między BRI a strategią UE, i chociaż doszło do pewnych nieporozumień, istnieje również wiele możliwości współpracy po załatwieniu kwestii spornych.
Przejrzystość, równowaga finansowa i środowiskowa, to główne problematyczne kwestie dla UE. Państwa członkowskie są podzielone w sprawie BRI. Francja, Niemcy i Wielka Brytania, które utrzymują największą wymianę handlową z Chinami, nie przystąpiły do chińskiego planu strategicznego. Włochy i większość mniejszych państw członkowskich to zrobiły. Macron był najbardziej krytyczny wobec chińskiego projektu, przestrzegając przed „nową hegemonią” chińską, zwracając uwagę, że BRI musi być „ulicą dwukierunkową”.
Chociaż UE wyraziła zaniepokojenie z powodu alternatywnych modeli globalnego zarządzania, obie strony uzgodniły na kwietniowym szczycie utworzenie grupy roboczej ds. łączności kolejowej. Tymczasem wiele portów (Hamburg, Pireus, Zeebrugge) korzysta na inicjatywie BRI, podobnie jak wiele miast, np. Duisburg, który ma być węzłem kolejowym dla przesyłek kolejowych z Chin.
UE dąży do „pragmatycznego podejścia” wobec BRI, zgłaszając obawy dotyczące niektórych kwestii. Na przykład Chiny podkreślają wielostronny charakter BRI, ale ustanowiły dwa sądy, oba w Chinach, w celu rozwiązywania sporów. Jeden sąd w Shenzhen zajmie się sporami morskimi, podczas gdy inny z siedzibą w Xi’an zajmie się sprawami dotyczącymi trasy lądowej. Europejscy operatorzy wątpią, czy będą mogli liczyć na sprawiedliwe wyroki w chińskich trybunałach.
UE jednak współpracuje z Chińczykami w przypadku wdrażania inicjatywy i projektów pilotażowych w Afryce. Pekin podjął również inicjatywy mające na celu promowanie nowych mechanizmów finansowania BRI, koncentrujących się na konsorcjum międzybankowym i kredytach międzybankowych. Pekin zareagował również pozytywnie na propozycje UE dotyczącą złagodzenia środków celnych. Odbyły się wstępne dyskusje na temat współpracy w dziedzinie sztucznej inteligencji, przepływu dużych plików danych i handlu elektronicznego. Unia Europejska jest jednak pod ogromną presją ze strony USA, aby nie używać w tym celu żadnego sprzętu Huawei.
Źródło: euractiv.com
AS
