W poniedziałek w Gajrowskich (woj. warmińsko-mazurskie) IPN rozpoczął prace poszukiwawcze żołnierzy 3 Wileńskiej Brygady NZW, którzy zginęli w bitwie z NKWD i UB 16 lutego 1946 roku. Odkryto już pierwszy kompletny szkielet ludzki. Symboliki odkryciu nadaje 79. rocznica napaści Sowietów na Polskę.
Prace w Gajrowskich prowadzą specjaliści z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Białymstoku. Potrwają one tydzień. W poniedziałek 17 września, zaledwie pół godziny od rozpoczęcia prac, znaleziono szczątki mężczyzny. Miejsce spoczynku określono na podstawie pisemnych relacji nieżyjących już mieszkańców Gajrowskich. Szczątki, w celu identyfikacji, zostaną poddane badaniom DNA.
Wesprzyj nas już teraz!
W okolicy miejscowości Gajrowskie 16 lutego 1946 roku miała miejsce największa na Mazurach konfrontacja militarna żołnierzy podziemia niepodległościowego z siłami komunistycznymi. Podczas postoju na kwaterach we wsi Gajrowskie 140 żołnierzy dowodzonej przez kapitana Romualda Rajsa ps. „Bury” 3 Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego zostało zaskoczonych przez obławę. Brało w niej udział 1,5 tys. żołnierzy NKWD i funkcjonariuszy UB oraz MO. W nierównej walce zginęło – jak się szacuje – od kilkunastu do 22 żołnierzy podziemia, w tym dwaj oficerowie: por. Jan Boguszewski „Bitny” i por. Włodzimierz Jurasow „Wiarus”.
W roku 2014 w Gajrowskich prace poszukiwawcze prowadziła Fundacja Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Odkryto wówczas szczątki 9 żołnierzy 3 Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Do dziś na podstawie porównawczego materiału genetycznego został zidentyfikowany dowódca plutonu por. Jan Boguszewski ps. „Bitny”. Wszystkich 9 żołnierzy w lutym 2015 roku pochowano uroczyście na cmentarzu parafialnym w Orłowie niedaleko Gajrowskich.
Od poniedziałku w Gajrowskich pracują specjaliści z białostockiego oddziału IPN. Ich zadaniem jest odnalezienie szczątków pozostałych niezłomnych, którzy zginęli w bitwie z NKWD.
Adam Białous