W Izraelu Sąd Najwyższy zezwolił na surogację. Nowe regulacje dotyczyć będą tzw. macierzyństwa zastępczego dla osób tej samej płci oraz samotnych mężczyzn, chcących mieć dzieci.
Do 2018 r. prawo zezwalało na surogację w przypadku heteroseksualnych par małżeńskich. Nieco później dostęp do „macierzyństwa zastępczego” uzyskały również pary lesbijskie i samotne kobiety.
Wesprzyj nas już teraz!
„Wygraliśmy! To emocjonujący dzień. Izrael zrobił w końcu krok w kierunku krajów rozwiniętych na świecie w zakresie praw dla osób LGBT” – napisała w oświadczeniu Julien Bahloul, rzecznik Stowarzyszenia Gejów z Izraela.
Bahloul zaskarżyła ustawę z 2018 r., która nie zezwalała na surogację dla homoseksualistów. „Cieszymy się, że Sąd Najwyższy podjął tę odważną i sprawiedliwą decyzję” – dodała.
Sędziowie w czwartkowym orzeczeniu dali parlamentowi 12 miesięcy na „położenie kresu dyskryminacji par osób tej samej płci i samotnych mężczyzn”.
Decyzja zapadła na kilka dni przed wyborami powszechnymi w Izraelu, kraju uznawanym za pioniera w dziedzinie homopraw.
Partie sprzymierzone z premierem Benjaminem Netanjahu, w szczególności ugrupowania ortodoksyjne, są zdecydowanie przeciwne dopuszczaniu surogacji dla samcołożników.
Główny rywal Netanjahu, Benny Gantz, szef Partii Niebiesko-Biali powiedział, że tylko rząd pod jego kierownictwem może przedstawić prawo zgodne z orzeczeniem Sądu Najwyższego.
Izrael był pierwszym krajem w Azji uznającym homoseksualizm i związki osób tej samej płci. Chociaż małżeństwa osób tej samej płci nie są zawierane w tym kraju, to jednak Izrael uznaje pseudo-małżeństwa osób tej samej płci zawierane zagranicą.
W 1992 r. izraelscy prawodawcy zakazali dyskryminacji ze względu na „orientację seksualną”. Po decyzji sądu w 2008 r. pary jednopłciowe mogą adoptować dzieci. Samcołożnicy mogą również służyć w armii.
Tel Awiw zaś często nazywany jest jednym z najbardziej przyjaznych miast dla homoseksualistów na świecie, słynącym z corocznej tzw. parady równości.
Państwo Izrael, które odziedziczyło Buggery Act z 1533 r. jako część kodeksu prawnego brytyjskiego mandatu, w latach 60. zmieniło prawo. Regulacje brytyjskie wykorzystywano jako „okoliczności obciążające” w przypadku innych przestępstw seksualnych i było kilka przypadków żołnierzy sądzonych za akty homoseksualne przed sądami wojskowymi. Prokurator generalny postanowił na początku lat 60. XX wieku, a izraelski Sąd Najwyższy orzekł w 1963 r., że prawo nie powinno być stosowane do działań między osobami dorosłymi wyrażającymi zgodę na współżycie.
Zakaz dobrowolnych aktów seksualnych osób tej samej płci został formalnie uchylony przez Kneset w 1988 r. Wiek zgody na akty homoseksualne i heteroseksualne wynosi 16 lat.
W latach 1994–2007 izraelskim parom osób tej samej płci przyznano liczne przywileje, w tym zezwolono na adopcję dzieci. W ostatnich latach zezwolono parom płci przeciwnej na podpisanie umowy w sprawie macierzyństwa zastępczego z matką zastępczą. W lipcu 2018 r. Kneset uchwalił projekt ustawy o przyznaniu prawa do macierzyństwa zastępczego samotnym kobietom, ale odrzucił poprawkę, która obejmowałaby pary osób tej samej płci. Premier Benjamin Netanjahu poparł ją, jednak później zagłosował przeciwko z powodu oporu grup orotodoksyjnych. Następnie około 100 tys. osób zaprotestowało w Tel Awiwie przy poparciu korporacji, w tym Apple Inc., Microsoft, Israir Airlines i wielu innych, by zezwolić na surogację dla homoseksualistów. Badanie opinii publicznej przeprowadzone w lipcu 2018 r. wykazało, że 57 proc. Izraelczyków opowiada się za macierzyństwem zastępczym dla osób tej samej płci.
W czwartek izraelski Sąd Najwyższy orzekł, że pary tej samej płci powinny uzyskać dostęp do macierzyństwa zastępczego, twierdząc, że obecne regulacje naruszają „prawo do równości”.
Surogacja, czy też tzw. macierzyństwo zastępcze wykorzystuje technologię in vitro i tzw. matkę zastępczą, która godzi się za odpłatnością lub z „pobudek altruistycznych” na ciążę i urodzenie dziecka danej parze czy osobie.
„Matka zastępcza” w wyniku zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) zachodzi w ciążę i rodzi dziecko z zamiarem oddania go innej osobie lub parze.
Niektórzy akademicy przedstawiają surogację jako doskonałą procedurę dla wszystkich stron, zwłaszcza zaś dla kobiet z anomaliami, uniemożliwiającymi zajście w ciążę, które chcą być matkami i dla par homoseksualnych oraz samotnych lesbijek czy sodomitów pragnących spełnić się jako ojcowie.
Głównym ryzykiem związanym z macierzyństwem zastępczym jest powikłanie położnicze oraz ciąża mnoga. Oprócz ryzyka fizycznego, surogacja może być przyczyną traumy emocjonalnej. Jak stwierdza badanie Fostera (1987), wiele matek zastępczych boryka się z problemami emocjonalnymi po oddaniu dziecka.
Surogacja wywoływała już w przeszłości sporo etycznych debat. Prawnicy i bioetyce zastanawiają się nad statusem macierzyństwa zaangażowanych kobiet: Jaki może być związek między matką genetyczną, „matką ciążową” i „matką społeczną”? Czy możliwe jest społecznie lub prawnie przyjęcie wielorakiego macierzyństwa? Czy dziecko urodzone w drodze macierzyństwa zastępczego powinno mieć prawo do poznania tożsamości jakiejkolwiek/wszystkich osób zaangażowanych w poczęcie i poród? – to tylko niektóre z podnoszonych dylematów wśród prawników i etyków.
Paragraf 2376 Katechizmu Kościoła Katolickiego stwierdza, że: „Techniki, które powodują oddzielenie rodzicielstwa wskutek interwencji osoby spoza małżeństwa (oddawanie spermy lub jaja, macierzyństwo zastępcze), są głęboko niegodziwe. Techniki te (sztuczna inseminacja i sztuczne zapłodnienie heterologiczne) naruszają prawo dziecka do urodzenia się z ojca i matki, których zna i którzy połączeni są węzłem małżeńskim. Techniki te pozostają w sprzeczności z wyłącznym prawem małżonków do „stania się ojcem i matką wyłącznie dzięki sobie”.
Kościół zakazuje stosowanie praktyk in vitro i wszelkich innych, które powodują „oddzielenie aktu płciowego od aktu prokreacyjnego. Akt zapoczątkowujący istnienie dziecka przestaje być aktem, w którym dwie osoby oddają się sobie nawzajem. „Oddaje (on) życie i tożsamość embrionów w ręce lekarzy i biologów, wprowadza panowanie techniki nad pochodzeniem i przeznaczeniem osoby ludzkiej. Tego rodzaju panowanie samo w sobie sprzeciwia się godności i równości, które winny być uznawane zarówno w rodzicach, jak i w dzieciach” (paragraf 2377).
Jednocześnie Kościół przypomina (paragraf 2378), że „dziecko nie jest czymś należnym, ale jest darem.” „Dziecko nie może być uważane za przedmiot własności, za coś, do czego prowadziłoby uznanie rzekomego „prawa do dziecka”. W tej dziedzinie jedynie dziecko posiada prawdziwe prawa: prawo, by „być owocem właściwego aktu miłości małżeńskiej rodziców i jako osoba od chwili swego poczęcia mająca również prawo do szacunku”.
Małżonkowie, którzy nie mogą mieć dzieci winni „złączyć się z krzyżem Pana, źródłem wszelkiej duchowej płodności. Mogą oni dać dowód swej wielkoduszności, adoptując opuszczone dzieci lub pełniąc ważne posługi na rzecz bliźniego”.
„Komercyjne macierzyństwo zastępcze” jest dozwolone w Indiach od 2002 r. Od tego czasu kraj ten stał się nowym centrum surogacji na świecie.
W Europie surogacja nie jest oficjalnie dozwolona w: Austrii, Bułgarii, Danii, Finlandii, Francji, Niemczech, Włoszech, na Malcie, w Norwegii, Portugalii, Hiszpanii i Szwecji. „Altruistyczne”, ale nie komercyjne macierzyństwo zastępcze jest dozwolone w: Belgii, Grecji, Holandii i Wielkiej Brytanii. Niektóre kraje europejskie, takie jak Polska i Czechy, nie mają obecnie żadnych przepisów regulujących tę kwestię. Surogacja jest legalna w Gruzji, Izraelu, na Ukrainie, w Rosji, Indiach i Kalifornii w USA. W wielu stanach USA jest dozwolone tzw. altruistyczne macierzyństwo zastępcze. Pozwala na nie także Australia, Kanada i Nowa Zelandia. W większości krajów Bliskiego Wschodu władze religijne nie zezwalają na macierzyństwo zastępcze.
Surogacja była wcześniej nielegalna w Bułgarii, jednak rząd postanowił ją usankcjonować.
Źródło: jpost.com/katechizm.opoka.org.pl/thejakartapost.com/ncbi.nlm.nih.gov/en.wikipedia.org
AS
