Rząd brytyjski przegrał kilkuletnią batalię z Sądem Najwyższym w sprawie podsłuchiwania obywateli przez brytyjskie agencje wywiadowcze.
15 maja Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii orzekł, że decyzje podjęte przez brytyjski trybunał szpiegowski, Investigatory Powers Tribunal (IPT), powinny podlegać kontroli sądowej.
Wesprzyj nas już teraz!
Rząd wskazywał na klauzulę w prawie, która stwierdza, że „ustalenia, nagrody, nakazy i inne decyzje trybunału (w tym decyzje co do ich jurysdykcji) nie podlegają zaskarżeniu ani nie mogą być kwestionowane w żadnym sądzie”.
Jednak w środowym orzeczeniu lord Robert Carnwath uznał, że „istnieje potrzeba zapewnienia, iż prawo stosowane przez wyspecjalizowany trybunał nie będzie rozwijane w izolacji, ale będzie zgodne z ogólnym prawem krajowym”.
„Widzę mocne argumenty przemawiające za tym, że zgodnie z zasadą państwa prawa nie można nadać mocy wiążącej klauzuli, która całkowicie wyklucza jurysdykcję nadzorczą Sądu Najwyższego w zakresie kontroli decyzji niższego sądu lub trybunału, czy nadużyć jurysdykcji lub błędów prawnych” – zaznaczył sędzia.
Wyrok SN jest następstwem wieloletniej debaty na temat nadzoru nad „trybunałem szpiegowskim”. Sprawa została rozstrzygnięta w związku z wnioskiem organizacji Privacy International, która zakwestionowała orzeczenia trybunału szpiegowskiego z 2016 r., pozwalające agencjom wywiadowczym na wydawanie „ogólnych” pozwoleń na włamywanie się do komputerów i telefonów innych osób, bez konieczności uzyskania zgody sędziego lub uzasadnionych podstaw do podejrzeń.
Investigatory Powers Tribunal uznał, że brytyjska GCHQ i inne zagraniczne podmioty mogły zgodnie z prawem włamywać się do komputerów oraz telefonów obywateli w celu zdobycia informacji wywiadowczych. Sąd twierdził, że zachowano właściwą równowagę między potrzebami agencji wywiadowczych, by chronić społeczeństwo, a ochroną prywatności ludzi.
Podczas postępowania GCHQ przyznał, że około jedna piąta jego danych wywiadowczych pochodziła z włamań do komputerów i telefonów obywateli w 2013 roku.
Orzeczenie Sądu Najwyższego w środę oznaczać będzie teraz, że Privacy International może zakwestionować decyzje trybunału. Wcześniej organizacja próbowała bezskuteczni składać apelacje do High Court, jak i Court of Appeal.
Ailidh Callander, prawnik z Privacy International oznajmił, że w naszym konkretnym przypadku orzeczenie oznacza, iż mogą teraz powrócić do istotnych kwestii. – Jest to dla nas niezwykle ważne, ale ma również ogromne implikacje, ponieważ naprawdę wyjaśnia, że IPT nie może funkcjonować jako odizolowana wyspa prawa i także podlega nadzorowi.
W 2013 r. służba brytyjskiego kontrwywiadu MI5 podsłuchiwała organizację pozarządową Privacy International, zajmującą się ochroną prywatności i wolności obywatelskich w świecie cyfrowym.
Inwigilacją organizacji zajmowały się także inne jednostki, takie jak: MI6 i służby zajmujące się wywiadem SIGINT, czyli Centrala Łączności Rządowej GCHQ.
Specjalny sąd rozstrzygający w sprawach nadzoru ze strony organów państwa – Investigatory Powers Tribunal – orzekł, że działania brytyjskich służb stanowią naruszenie prawa.
Aktywiści Privacy International podkreślili, że brytyjskie służby wielokrotnie zapewniały, iż nie gromadzą danych na temat osób mieszkających w Wielkiej Brytanii z zastrzeżeniem tych, którzy podejrzewani są o naruszenia prawa.
Dane na temat organizacji miały być zbierane przede wszystkim na podstawie aktywności internetowej jej członków i pracowników. Osoby związane z organizacją Privacy International mówiły, że służby zainteresowały się nimi po sprzeciwie PI względem obowiązującego w Wielkiej Brytanii prawa, które umożliwia agencjom prowadzenie nadzoru elektronicznego nad społeczeństwem na szeroką skalę.
Wcześniej Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że działania GCHQ polegające na masowym gromadzeniu danych o obywatelach Wielkiej Brytanii stanowią naruszenie art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Źródło: telegraph.co.uk / cyberdefence24.pl
AS
