W białostockiej galerii sztuki Arsenał prezentowany jest performance o treściach pornograficznych. Skandaliczny pokaz odbywa się w ramach Festiwalu Wschód, który finansuje ministerstwo kultury. Resort, zasypany protestami zdegustowanych osób, zapowiedział, że nie pokryje kosztów wystawy i nakazał zdjąć z niej swoje logo.
Akcję wysyłania protestów zainicjowała Fundacja Mamy i Taty. O ekspozycji powiadomił ją mieszkaniec miasta. „Zaalarmowani zostaliśmy przez jednego z naszych sympatyków z Białegostoku, że prezentowana od 21 sierpnia w tamtejszej Galerii Arsenał wystawa pt. Strach zawiera elementy tak obsceniczne, że śmiało można nazwać je pornografią” – czytamy na profilu fundacji.
Wesprzyj nas już teraz!
Organizacja sprawdziła tę informację i przekonała się, że rzeczywiście pokaz nazwany przez jej autorkę (ukrytą pod pseudonimem AntiGonna) w sposób nie nadający się do zacytowania, jest wyjątkowo odrażający. „Wspomniany wideo performance budzi u odbiorcy głęboką odrazę, ukazując sceny wyjątkowej przemocy wobec kobiety. Nóż utkwiony w intymnych częściach jej ciała, smarowanie twarzy i nie tylko substancją przypominającą ekskrementy, zachowania sadomasochistyczne to zaledwie część obrazów, na jakie narażony jest widz” – piszą członkowie Fundacji. Wskutek akcji protestacyjnej resort otrzymał bardzo wiele takich listów.
Według opisu, znajdującego się w galerii Arsenał, performance o którym mowa, to zestaw 13 materiałów wideo i zdjęć, „pokazujących podziemne środowisko artystyczne Kijowa w surrealistycznej formie pornohorroru. Bohaterowie łączą się w smutku, narkotycznym poszukiwaniu utopii i perwersyjnych aktach” – czytamy w opisie skandalicznego wydarzenia.
W jednym z listów napisano m.in.: „Panie ministrze, jestem zbulwersowany wystawą (…) prezentowaną w Galerii Arsenał w Białymstoku.
Wystawa ta finansowana jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a jednym z jego organizatorów jest Narodowe Centrum Kultury. Wystawa zawiera elementy sadystycznej pornografii odzierającej kobiety z godności. Uważam, że zabrakło z Pana strony nadzoru nad prowadzonymi przez Pana resort działaniami. Liczę na szybką reakcję i wycofanie finansowania i patronatów podległych Panu, bezpośrednio lub pośrednio, instytucji dla wystawy… Oczekuję, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie będzie promować przemocy, pornografii i antywartości”.
W reakcji na protesty ministerstwo poinformowało że „wobec skandalicznych treści nie finansuje ani nie patronuje wystawie” w Galerii Arsenał. Resort zażądał też od galerii usunięcia logo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Centrum Kultury z wystawy pt. „Strach”. Tłumacząc jak doszło do objęcia tej wystawy finansowaniem z budżetu państwa, napisano „Narodowe Centrum Kultury nie zostało poinformowane o przedmiotowym performance, a otrzymany od organizatorów opis wystawy odbiega od jej rzeczywistej treści” – podkreśla się w komunikacie NCK.
Wystawa jest elementem organizowanego w Białymstoku od kilku lat festiwalu „Wschód Kultury”. Różne imprezy są organizowane w ramach tego festiwalu w Białymstoku, Lublinie i Rzeszowie we współpracy z krajami Partnerstwa Wschodniego. W związku z wynikłym skandalem w Galerii Arsenał ministerstwo poinformowało, że rozważa w przyszłości zasadność kontynuowania współpracy z miastem Białystok i organizacji tam festiwalu Wschód Kultury. Stałoby się to ze stratą dla innych instytucji lokalnej kultury, które w ramach festiwalu od lat prezentują często wartościowe dzieła. Jak choćby przedstawienia realizowane w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki.
Adam Białous
