Na przestrzeni dziejów socjalizm zmieniał swoje oblicza. Kiedyś zakładał walkę o prawa robotników znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej i materialnej, potem – gdy został wcielony w życie – objawił się światu pod postacią ekspansywnego i krwawego totalitaryzmu, zaś dzisiaj oznacza aspirujące do wszechwładzy państwo opiekuńcze, które chce myśleć za obywateli w zamian za prawo do zbierania wysokich podatków i głębokiego ingerowania w – coraz mniej wolnorynkową – gospodarkę.

Między środowiskami prowadzącymi na różnych dziejowych etapach – mniej lub bardziej świadomie – socjalistyczną politykę gospodarczą bardzo często nie ma żadnego instytucjonalnego czy personalnego związku. Niemal nic nie łączy XIX-wiecznych brytyjskich socjalistów i współczesnych polskich polityków głównego nurtu, podobnie między twórcami szwedzkiego państwa opiekuńczego i sowieckimi politrukami odnajdziemy głęboką przepaść.

W zasadzie jednym z niewielu zbieżnych elementów jest – jakże istotne – przekonanie o zaletach ingerencji państwa w gospodarkę. Tymczasem historia uczy, że tego typu podejście nie prowadzi do dobrobytu. Bogactwo nie rodzi się ani z nacjonalizacji gospodarki, ani z wywłaszczania posiadaczy wielkich majątków ziemskich, ani też z wysokich podatków, biurokratycznych regulacji czy nagłego podnoszenia płacy minimalnej. Bogactwo rodzi się przede wszystkim z pracy.

Dlatego też teraz, gdy już za kilka tygodni wybierzemy polskich parlamentarzystów, proponuję Państwu kilka tekstów przypominających naturę socjalizmu – zarówno socjalistyczną teorię, jak i zmienną na przestrzeni dziejów praktykę. Zapraszam do lektury!

Redaktor wydania

Michał Wałach