Opium dla ludu

Kiedy można powiedzieć, że upada ustrój? Wtedy, gdy unicestwieniu ulegają jego podstawy, jego fundamenty, wskutek czego wszystko, co na tych fundamentach ­zostało zbudowane, w jednej chwili wali się w gruzy. Tym właśnie różni się upadek od demontażu czy przebudowy. Demontaż przebiega stopniowo, bez niepotrzebnego niszczenia różnych elementów dotychczasowej konstrukcji, jeśli mogą zostać wykorzystane przy konstrukcji nowej. Przebudowa z kolei polega na zachowaniu zasadniczych elementów konstrukcji – zwłaszcza fundamentów i elementów zapewniających jej stabilność – i dodawaniu elementów nowych lub modyfikowaniu istniejących.

W jaki sposób okazuje się dziś litość umierającemu czy beznadziejnie choremu – ale tak, żeby go ani nie spłoszyć, ani nie urazić? Ano, najpierw się go okłamuje, że w gruncie rzeczy, jest zdrów jak rydz, a jeśli cierpi na jakieś dolegliwości, to mają one charakter przemijający i niech no tylko się ociepli albo oziębi, znikną jakby ręką odjął. Ale takie środki skutkują tylko do czasu. Bo w pewnym momencie ból staje się zauważalny, coraz bardziej uporczywy i nieznośny, więc w takich warunkach same kłamstwa już nie wystarczą i trzeba je uzupełniać narkotykami. Ukołysany nimi nieszczęśnik nawet nie zauważy, że właśnie umiera, więc skoro już umrzeć musi, to czyż nie jest to wobec niego akt humanitarny?