„Jeżeli Polska chciałaby kontynuować obecną politykę wydatkową, zachowując poziom zadłużenia, nie ma innego wyjścia jak drastycznie podnosić podatki w ciągu następnych 40 lat do poziomu 15 proc. całego PKB”, sugerują analitycy OECD. Spośród państw OECD jedynie Słowacja musiałaby jeszcze bardziej niż Polska zwiększyć wpływy podatkowe.
Zgodnie z analizą międzynarodowej organizacji współpracy 37 najbardziej rozwiniętych ekonomicznie państw, Warszawa musi podjąć konkretne działania. Poza Słowacją i Polską następne w kolejności jeśli chodzi o konieczność podnoszenia podatków są: Austria, Japonia i Belgia.
Wesprzyj nas już teraz!
Konieczność drastycznego zwiększania wpływów podatkowych – wg OECD – wynika ze zobowiązań emerytalnych i obciążenia systemu opieki zdrowotnej z powodu szybko starzejącego się społeczeństwa. „W tej sytuacji brak zmian w prowadzonej polityce jest nie do przyjęcia. Wskaźniki długów będą znacząco rosły, a ich wzrost będzie dodatkowo przyspieszał wraz z pogorszeniem sytuacji demograficznej. To z kolei utrudni wykorzystanie wydatków jako narzędzi budżetowych w razie wystąpienia silnych szoków w gospodarce” – podaje OECD.
Ekonomista Banku Światowego prof. Marcin Piątkowski uspokaja i wskazuje, że długoterminowe prognozy OECD nie sprawdzają się, ponieważ są oparte na błędnym założeniu, że Polska nie przyciągnie żadnych imigrantów przez 40 lat. „Tymczasem będzie ich min. 5 mln więcej – ponad 2 mln z samej Ukrainy”, napisał na Twitterze.
Sugeruje on także, że zmieniło się podejście do długu i nasz kraj nie musi utrzymywać go na obecnym poziomie. „Polska wcale nie musi utrzymać długu na obecnym poziomie. Nie ma żadnego naturalnego prawa, które by mówiło, ze obecny poziom jest optymalny” – dodaje prof. Piątkowski.
Jednocześnie wskazuje, że wpływy do budżetu można zwiększyć o 3 proc. PKB opodatkowując majątek Polaków.
Piątkowski jest autorem książki o nowym polskim złotym wieku, w której zachęcał do dalszego zadłużania kraju. Podczas Open Eyes Economy Summit wskazywał, że ponieważ Polska jest na dorobku, nie ma sensu gromadzenie nadwyżek budżetowych nawet w dobrych czasach. Postulował utrzymanie wysokiego poziomu inwestycji publicznych i wysokich dotacji dla inwestycji prywatnych.
Profesor Piątkowski odniósł się do wpisu OECD zamieszczonego na Tweeterze dot. konferencji DGECFIN w zeszłym tygodniu, gdzie główny ekonomista OECD Lau Boone wskazywał na konieczność podnoszenia podatków, by przeciwdziałać wstrząsom, takim jak Covid-19 oraz potrzebę strukturalnej zmiany zarządzania finansami publicznymi. DG ECFIN odpowiada za politykę ekonomiczną Komisji UE.
Jeszcze w kwietniu 2020 r. ministrowie finansów państw G20 i prezesi banków centralnych zatwierdzili „Plan działania G20 wspierający gospodarkę światową w trakcie pandemii Covid-19”, określający kluczowe zasady rządzące globalną reakcją na kryzys i zobowiązania do konkretnych działań na rzecz rozwoju współpracy ekonomicznej.
Agenda G20 w 2021 r. – podczas prezydencji włoskiej – ma być ściśle powiązana z planem działania, a jego wdrażanie ma być ściśle monitorowane.
Polityka gospodarcza przyjęta przez członków G20 na razie koncentruje się na łagodzeniu skutków „pandemii”. Państwa G20 wpompowały pomoc równą średnio 6,6 proc. PKB (do 9,1 proc. w krajach rozwiniętych G20 i 4,2 proc. w gospodarkach wschodzących G20) .
Mierniki płynności wszystkich gospodarek G20 wyniosły około 6,9 proc. PKB (14,5 proc. w krajach rozwiniętych G20 i 3,6 proc. w gospodarkach wschodzących G20), co daje łączne wsparcie ze strony polityki fiskalnej (tj. środki budżetowe i środki dotyczące płynności) odpowiadające ponad 11,5 bln dol. z ponad 12 bilionów dolarów całkowitego wsparcia fiskalnego oszacowanego przez MFW na poziomie globalnym.
Banki centralne ze swej strony obniżyły stopy procentowe, by obniżyć koszty obsługi zadłużenia oraz wprowadziły szereg innych środków łagodzenia polityki pieniężnej. Niektóre banki wprowadziły programy skupu aktywów na dużą skalę, by nie dopuścić do krachu na rynkach finansowych.
UE udzieliła pomocy w wysokości 540 mld euro dla państw członkowskich za pośrednictwem Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS), dla przedsiębiorstw – za pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a dla pracowników – za pośrednictwem Komisji Europejskiej (nowe wsparcie w celu złagodzenia ryzyka bezrobocia w sytuacji kryzysowej – SURE).
Komisja Europejska zaproponowała również utworzenie nowego instrumentu Funduszu Odbudowy o wartości 750 mld euro (prawie 5 proc. unijnego PKB). Składa się on zarówno z dotacji (312,5 mld euro), jak i pożyczek (360 mld euro), które będą zaciągane przez KE w latach 2021-2024.
Środki mają trafić na inwestycje ekologiczne i transformację cyfrową oraz na budowanie „ekonomicznej i społecznej odporności gospodarki UE3”.
Bruksela wykorzystuje pandemię jako szansę na zmianę kierunku polityki
Podczas prezydencji włoskiej ma być kontynuowana polityka łagodzenia skutków „pandemii” i przestawiania gospodarki w taki sposób, by możliwe było „trwałe, zrównoważone i sprzyjające włączeniu społecznemu ożywienie gospodarcze na świecie”.
Na razie przewidziano zwiększenie zadłużenia, które – jak podkreślono – będzie jednak musiało być spłacone w perspektywie długoterminowej. Reformy strukturalne powinny pomóc sprostać nowym i istniejącym wcześniej wyzwaniom, w tym niewielkiemu wzrostowi produktywności i niewielkiemu potencjałowi wzrostu.
Szczególną uwagę należy zwrócić na reformy umożliwiające ekologiczną i cyfrową transformację gospodarki oraz zmianę struktury finansów publicznych.
Rządy na razie mogą liczyć na płynne warunki finansowe na rynkach finansowych dzięki akcji banków centralnych i koordynacji polityki monetarnej oraz fiskalnej stosowanej w większości państw G20.
Państwa wysoko zadłużone, nawet jeśli obecnie korzystają z otoczenia niskich stóp procentowych i ujemnego zróżnicowania wzrostu stóp procentowych, nie mogą oczekiwać, że ich dług publiczny spadnie automatycznie czy szybko po kryzysie. Dlatego – jak zaznaczono – muszą opracować politykę, która doprowadzi do wzrostu PKB i pozwoli im na obsługę rosnących kosztów zadłużenia w przyszłości.
G20 podkreśla konieczność koordynacji polityki zdrowotnej i gospodarczej, wskazując, że są one ze sobą „nierozerwalnie powiązane”. Ważne jest zakończenie prac nad globalnym cyfrowym systemem podatkowym do połowy tego roku, by wyeliminować luki i rozbieżności między systemami podatkowymi różnych krajów.
Koordynacja działań krajowych na szczeblu międzynarodowym jest coraz bardziej potrzebna, biorąc pod uwagę, że gospodarki są ze sobą silnie powiązane, a skoordynowane lub zsynchronizowane wsparcie jest lepiej postrzegane przez rynki niż reakcje poszczególnych krajów – zwracają uwagę ekonomiści. Dodają oni, że koordynacja polityki fiskalnej nabiera szczególnego znaczenia w związku z rosnącą liczbą zagrożeń dla gospodarki światowej.
Źródło: wbj.pl, 300gospodarka.pl, voxeu.org
AS
