Podczas zakończonego w ostatnich dniach etapu prac na Cmentarzu Rakowickim specjaliści z Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej wraz z prokuraturą IPN Kraków ekshumowali szkielety ośmiu osób. Przypuszczają, że są to szczątki Żołnierzy Niezłomnych. Badacze odkryli przy odnalezionych m.in. różaniec i medalik z wizerunkiem Matki Bożej.
Wesprzyj nas już teraz!
Celem prac było dotarcie do miejsca ukrycia ciał zamordowanych w latach 1946-1950 partyzantów ze zgrupowania „Ognia”, grupy PAS NZW Tadeusza Gajdy „Tarzana” oraz oddziału „Wiarusy”.
Poszukiwania i ekshumacje prowadzone były w czterech rożnych częściach nekropolii. Wydobyte szczątki zostaną teraz poddane badaniom sądowo-medycznym oraz analizie genetycznej DNA w celu identyfikacji. Wyników można spodziewać się na początku przyszłego roku.
Ekshumacje prowadzone były w ramach śledztwa IPN dotyczącego zbrodni popełnionych przez funkcjonariuszy UB z Nowego Targu i Tarnowa. Mieli oni w latach 1945- 56 znęcać się i mordować Niezłomnych, m.in. podwładnych Józefa Kurasia, ps. „Ogień”.
W odnalezieniu szczątków ośmiu osób bardzo pomogły śledczym IPN księgi cmentarne. Można w nich wyczytać, że w miejscach, gdzie obecnie przeprowadzono ekshumacje (w tym celu musiały zostać zdemontowane stojące tam pomniki), pochowane były osoby, które zginęły na mocy wyroków Wojskowego Sądu Rejonowego oraz „podczas walk”. W księgach wymieniono ich nazwiska i imiona, m.in. Wiesław Budzik, Tadeusz Zajączkowski i Walenty Bochorowski. Według tych zapisów, ponieśli oni śmierć za udział „w bandach spod znaku Narodowych Sił Zbrojnych”. Komuniści pochowali ich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, jednak nie poinformowali o tym rodzin zamordowanych żołnierzy, tak że do chwili obecnej nie znały one miejsc spoczynku swoich bliskich.
Jako pierwsza prace poszukiwawcze na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w marcu 2017 roku przeprowadziła Fundacja „Niezłomni” im. majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Ekshumowane wówczas zostały szczątki mężczyzny, ukryte w miejscu, gdzie w latach powojennych znajdował się cmentarny śmietnik. Poszukiwano wówczas Józefa Ostafina, żołnierza WiN. Po tym odkryciu sprawę przejęła prokuratura IPN Kraków. W lipcu 2017 r. przeprowadziła ona pierwszy etap prac na znanej krakowskiej nekropolii. Badacze poszukiwali wówczas szczątek oficerów II Zarządu Głównego WiN – kapitana Waleriana Tumanowicza i ppłk. Alojzego Kaczmarczyka, zamordowanych przez komunistów przed 70 laty w więzieniu na Montelupich. Ekshumowane wtedy zostały szczątki kilku osób. Trwają prace identyfikacyjne.
Ponadto IPN w październiku obecnego roku przeprowadził prace poszukiwawcze na dawnym dziedzińcu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy krakowskim Placu Inwalidów. Poprzedziły je badania tego terenu, przeprowadzone georadarem (styczeń 2017 r.). Śledczy szukali tajnych miejsc pochówku ofiar UB z lat 1945-1956. W wyniku prac potwierdzili istnienie w tym miejscu dwóch wykopów ziemnych, szczątków ludzkich jednak nie odkryli.
Adam Białous
