Obywatelka Niemiec Agnes Trawny, która jako tzw. późny przesiedleniec pierwsza odzyskała sądownie majątek w Polsce (gospodarstwo rolne oraz las w miejscowości Narty, woj. warmińsko-mazurskie), teraz złożyła do olsztyńskiego sądu wniosek o odszkodowanie za utraconą ziemię. Domaga się od Skarby Państwa wypłaty 700 tys. złotych.
Ziemię tę Skarb Państwa sprzedał kilkanaście lat temu. Nie jest więc możliwy jej zwrot, a jedynie wypłata odszkodowania. 81-letnia Agnes Trawny pozew w tej sprawie do Sądu Okręgowego w Olsztynie złożyła pod koniec października 2019 roku. Termin pierwszej rozprawy nie został jeszcze ustalony.
Wesprzyj nas już teraz!
Agnes Trawny w roku 1970 otrzymała w spadku po ojcu gospodarstwo rolne w Nartach i Witkówku o łącznej powierzchni 59 hektarów. Gdy w 1977 roku wyjechała na stałe do Niemiec, ówczesny naczelnik gminy Jedwabno – zgodnie z obowiązującym wówczas prawem – wydał decyzję o przejęciu gospodarstwa Agnes Trawny przez Skarb Państwa. Wskutek licznych procesów Trawny w roku 2005 udało się odzyskać dom i zabudowania oraz las w Nartach. Nie odzyskała ziemi rolnej, gdyż ta, po przejęciu jej przez Skarb Państwa, została sprzedana, później podzielona na 20 działek, które teraz są w posiadaniu 20 właścicieli.
Na początku kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Olsztynie prawomocnie nakazał, żeby dwie rodziny (Moskalików i Głowackich) mieszkające w odzyskanym przez Trawny domu w Nartach wyprowadziły się. Głowaccy opuścili dom po kilku miesiącach od wydania przez sąd tego werdyktu, Moskalikowie nie chcieli jednak uznać wyroku olsztyńskiego sądu. Dopiero pomyślne dla Trawny orzeczenie Sądu Najwyższego skutkowało przymusową eksmisją polskiej rodziny Moskalików z nieruchomości przejętej przez obywatelkę Niemiec.
Przed Sądem Okręgowym w Olsztynie rodzina Głowackich sądziła się z Agnes Trawny o zwrot przez nią 210 tys. zł. – na tyle szacowali nakłady poniesione w ciągu 30 lat mieszkania w domu w Nartach, który odzyskała Trawny. Przez lata mieszkania w Nartach państwo Głowaccy własnym kosztem m.in. doprowadzili do domu wodę, zbudowali hydrofornię, uporządkowali zaniedbany sad, przebudowali wnętrze domu. Ostatecznie w roku 2015 przegrali proces z Agnes Trawny i nie dostali nic. Natomiast Anges Trawny po odzyskaniu domu postanowiła go zburzyć i tak też zrobiła. Do dziś nie sprzedała odzyskanego majątku. Nadal mieszka w Niemczech.
Proces o odzyskanie nieruchomości w Nartach był pierwszą wygraną batalią sądową dotyczącą roszczeń zgłaszanych przez obywateli Niemiec na Warmii i Mazurach. Zdaniem wielu, zdecydowana postawa Agnes Trawny zachęciła innych dawnych niemieckich właścicieli nieruchomości pozostawionych w Polsce do prób odzyskania przed polskim sądem majątku lub odszkodowania. Do tej pory udało się to już kilkudziesięciu obywatelom Niemiec.
Adam Białous
