Na Stadionie Narodowym w Warszawie rozpoczęła się w czwartek dwudniowa konferencja „Zderzenie Kulturowe w UE – czy Polska ma szansę?”. Na początku wstępne przemówienie wygłosili minister Zbigniew Ziobro i dr Patryk Jaki. Jako pierwszy prelegent głos zabrał profesor Roszkowski. Badacz przedstawił wnikliwą diagnozę upadku cywilizacji zachodniej pod względem intelektualnym, moralnym, kulturowym i materialnym.
Następnie profesor Wojciech Roszkowski w referacie „Roztrzaskane lustro – upadek cywilizacji zachodniej” stwierdził, że spory o wartości budzą dziś niechęć, gdyż kto je porusza, oskarżony jest o politykowanie. Tymczasem nieistotne jest kto, rządzi, lecz wartości, w imię których to czyni. Cywilizacja zachodnia opiera się na filozofii greckiej, prawie rzymskim i chrześcijaństwie. To ostatnie wprowadziło przekonanie o konieczności istnienia transcendentnego charakteru prawa. Ludzie są bowiem jedynie interpretatorami, a nie twórcami prawa. Gdy starają się je kreować wbrew prawu naturalnemu, prowadzi to niekiedy do tragedii (niewolnictwo, ludobójstwo).
Wesprzyj nas już teraz!
O upadku cywilizacji zachodniej w wymiarze ilościowym świadczy fakt, że w 1900 roku mieszkało w niej (w tym w imperiach kolonialnych) 21 proc. ludności świata, zaś w 2017 roku tylko 12,5. W 1900 Zachód wytwarzał 48 procent światowego PKB (obecnie jedynie 34 proc.). W wymiarze jakościowym problem stanowi niszczenie dziedzictwa historycznego (np. pomników Kościuszki czy Jeffersona w Stanach Zjednoczonych), a także podręczniki szkolne czy akademickie wpędzające w poczucie winy za dokonania Zachodu.
Problemem okazuje się także „poganienie” społeczeństw, znacząco spada liczba osób ochrzczonych, lecz nieprzyznających się do wiary. Kolejnym problemem jest zanik różnicy między kulturą wysoką a masową. Tymczasem ta ostatnia przypomina „śmietnik”. Popularna okazuje się „antropologia nieograniczona” – wiara jakoby człowiek mógł bez ograniczeń tworzyć swoją tożsamość.
Dziś – jak zauważył uczony – osoby takie jak Daniel Cohn-Bendit dyktują, czym jest demokracja i wolność, podczas gdy w młodości popierały rewolucję kulturalną w Chinach. W efekcie dzisiejszą demokrację liberalną można porównać do świnki morskiej, która nie jest ani świnką, ani morską. Dzisiejszy liberalizm zapomina bowiem o ograniczeniu swobody poprzez wolność drugiego człowieka. Problemem jest też dzisiejsze rozumienie demokracji, gdyż oprócz władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej pojawiają się nawet silniejsze i zakulisowe: biznes, media i służby.
Nieprawdziwe jest twierdzenie o „śmierci wielkich narracji”. To dziś bowiem toczy się między nimi batalia. Niestety często królują w niej emocje, zastępujące racjonalne myślenie. Jedną z przyczyn jest tu brak edukacji filozoficznej. Pod koniec wystąpienia profesor Roszkowski wezwał do walki o media, które stanowią dziś główną arenę cywilizacyjnego sporu.
mjend
