Komisja Europejska szykuje rewolucję fintechową. Chce, by banki i inne instytucje finansowe, powszechnie udostępniały dane o klientach. Ma to pomóc w stworzeniu „szerszej otwartej przestrzeń finansowej” z nowymi usługami dla obywateli – tak wynika z projektu Strategii Finansowania Cyfrowego.
Realizacja strategii oznacza mocne wejście firm IT w branżę usług finansowych i pojawienie się wielu spekulatywnych instrumentów finansowych bez odpowiedniego zabezpieczenia. To także dalszy etap budowy społeczeństwa bezgotówkowego.
Wesprzyj nas już teraz!
Strategia, która wciąż może podlegać zmianom, zostanie przedstawiona jeszcze w tym miesiącu. Zawiera ona priorytetowe działania Komisji do 2024 r., mające na celu udostępnienie „korzyści płynących dla europejskich konsumentów i przedsiębiorców z finansowania cyfrowego” – czytamy w projekcie dokumentu.
Jednym z kluczowych celów jest ustanowienie nowych ram „otwartego finansowania,” dalsze pogłębienie postępów dokonanych w wyniku przełomowej rewizji dyrektywy o usługach płatniczych (PSD2), która zmusiła banki do udostępniania części danych swoich klientów nowym cyfrowym firmom działającym w sektorze finansowym.
Dyrektywa PSD2 doprowadziła do powstania setek startupów i aplikacji oferujących usługi płatnicze.
UE jest podzielona co do wdrożenia dyrektywy płatniczej. Organ wykonawczy UE zaproponuje przepisy dotyczące „szerszych otwartych ram finansowych” do połowy 2022 r.
W strategii Komisja wskazuje, że „dalsze kroki w kierunku lepszego udostępniania danych i otwartości w sektorach i wewnątrz nich, zgodnie z zasadami ochrony danych i konkurencji, umożliwią sektorowi finansowemu pełne wdrożenie innowacji opartych na danych”.
W rezultacie w Europie mogłyby powstać nowe produkty dla konsumentów i przedsiębiorstw, co pomoże w utworzeniu jednolitego rynku danych – jednego z priorytetów postępu na froncie cyfrowym – czytamy na stronie euractiv.com.
W przeszłości przedstawiciele sektora bankowego narzekali, że PSD2 zmusiło ich do udostępniania danych klientów firmom z branży Fintech, podczas gdy platformy mediów społecznościowych i inne sektory wciąż gromadzą ogromne ilości informacji i się nimi nie dzielą.
Inny przedstawiciel sektora finansowego wymienił przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, w tym przedsiębiorstwa energetyczne, jako potencjalne pole interakcji w nowych otwartych ramach finansowych.
Komisja twierdzi, że dostęp do większej ilości danych klientów umożliwi oferowanie bardziej spersonalizowanych usług.
Komisja pracuje nad różnymi regulacjami, by ułatwić postęp FinTechu w UE. Zmiany będą m.in. w ustawie o danych i usługach cyfrowych.
Komisja dokonuje również przeglądu swojej polityki konkurencji, aby sprawdzić, czy potrzebne są konkretne środki zapewniające sprawiedliwy dostęp do wszystkich świadczonych usług finansowych.
Oprócz nowych ram „otwartego finansowania” strategia obejmuje również trzy dodatkowe cele i zestaw środków służących do ich osiągnięcia.
Celem jest rozwiązanie problemu fragmentacji jednolitego rynku cyfrowego usług finansowych; dopilnowanie, aby ramy regulacyjne UE ułatwiały innowacje cyfrowe; oraz zastosowanie zasady „to samo ryzyko, te same zasady, te same przepisy”, by sprostać nowym wyzwaniom i ryzyku związanemu z transformacją cyfrową.
Strategia finansowania cyfrowego zostanie opublikowana wraz z nowymi przepisami Komisji dotyczącymi kryptowalut.
W lipcu Marius Jurgilas, członek zarządu Banku Litwy, opowiedział o tym, jak Litwa przystąpiła do rewolucji FinTech, co czyni ją szczególnie atrakcyjną dla firm IT.
Litwa jest obecnie jurysdykcją numer jeden dla instytucji pieniądza elektronicznego w Unii Europejskiej. Ponad jedna szósta europejskich instytucji pieniądza elektronicznego posiada licencje Banku Litwy. Członek zarządu banku centralnego wyjaśnił, że ważna jest zmiana kultury w instytucjach publicznych. – Na przykład jednym ze strategicznych celów Banku Litwy jest zostanie partnerem sektora finansowego, promującego innowacje i zrównoważony wzrost – mówił.
Na Litwie powstało ponad 200 firm FinTech, dostępne są liczne huby, akceleratory i programy uniwersyteckie. Bank umożliwił dostęp instytucji płatniczych i pieniądza elektronicznego do systemu płatności (CENTROlink). Oprócz tego stworzono system licencjonowania dla wyspecjalizowanych banków z minimalnym wymogiem kapitałowym w wysokości 1 miliona euro (zamiast 5 milionów dla tradycyjnych banków).
„Bank Litwy chce usiąść za kierownicą innowacyjnej autostrady: nie tylko monitorować ewolucję technologii, ale także uczestniczyć w ich rozwoju. Dlatego firmy FinTech mogą testować innowacyjne rozwiązania w naszej piaskownicy regulacyjnej i piaskownicy LBChain (technologicznej piaskownicy opartej na blockchain), przy naszej pomocy i konsultacjach w zakresie obowiązujących przepisów – wyjaśnił.
Nacisk na fintech niesie poważne ryzyko związane z cyberbezpieczeństwem, przestępstwami finansowymi (zwłaszcza w celu prania pieniędzy). Bank Litwy obecnie testuje rozwiązanie regtech, które usprawniłoby procedury raportowania i zmniejszyło obciążenia administracyjne oraz koszty raportowania zarówno dla nadzorowanych podmiotów, jak i regulatora, by mieć wgląd w transakcje niemal w czasie rzeczywistym.
Goldman Sachs wskazuje, że „krajobraz FinTechów” szybko się zmienia na całym świecie, a w szczególności w Europie, która sprzyja swoimi regulacjami dla form IT. Celem jest jednak zbudowanie platformy, która będzie działała w wielu krajach i jurysdykcjach.
FinTech to jak wskazuje Raport z prac Zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech) [Komisja Nadzoru Finansowego, 2017], połączenie dwóch uzupełniających się dziedzin: usług finansowych i rozwiązań zaawansowanych technologii. W praktyce oznacza to wykorzystanie programów komputerowych i innych technologii do wspierania lub umożliwiania usług bankowych i finansowych. To nowe modele biznesowe, aplikacje, które pośredniczą w operacjach finansowych.
FinTech definiuje się także jako nową kategorię parabanków, parafunudszy, które stanowią swoistego rodzaju konkurencję dla instytucji bankowych. Celem ostatecznym FinTech-u jest stworzenie pieniądza elektronicznego, wirtualnego bez konieczności odpowiednich gwarancji i całkowite wyparcie tradycyjnego pieniądza z obrotu.
Branża ta wpływa na wszystkie segmenty finansowe, od bankowości po ubezpieczenia, fundusze emerytalne, doradztwo w zakresie inwestycji, usługi płatnicze i infrastrukturę rynkową.
FinTech łączy usługi finansowe z cyfrowymi i coraz bardziej zindywidualizowanymi technologiami w większym stopniu wykorzystując bazy danych (big data).
Rozkwit FinTech w obecnym rozumieniu wiąże się z upowszechnieniem smartfonów oraz masowym rozpowszechnianiem się nowych usług online. Do przykładów jego wykorzystania należy zaawansowana bankowość transakcyjna i relacyjna, jak m.in. wirtualne waluty (kryptowaluty) i blockchain (sieć umożliwiająca bezpośrednią współpracę urządzeń sieciowych), nowe cyfrowe systemy doradcze i transakcyjne, crowdfunding, pożyczki peer-to-peer (P2P) oraz mobilne systemy płatności
FinTech to nie tylko ułatwienia dla transakcji 9np. przez Blik, którego algorytm blokuje niekiedy środki). To także poważne zagrożenia dla konsumentów. Europejski Komittet Ekonomiczno-Społeczny wskazuje na zagrożenie związane z pojawieniem się skomplikowanych i nieprzejrzystych produktów finansowych, problemy związane z przekazaniem klientowi informacji o produktach i związanych z nimi ryzykach, niepodleganie niektórych instytucji finansowych lub oferowanych przez nie produktów pod regulacje rynku finansowego oraz nadzór instytucji państwowych, a także niepewność prawa związana z brakiem regulacji dostosowanych do działalności nowych podmiotów, zagrożenia związane z bezpieczeństwem cybernetycznym, ryzyko dyskryminacji lub wykluczenia związane z brakiem odpowiednich umiejętności cyfrowych, zwłaszcza u osób starszych lub ubogich.
Największym zagrożeniem jest dążenie do całkowitej eliminacji gotówki z obrotu i wykluczenia coraz większej liczby klientów z dostępu do usług, zagrożenie prywatności wiążące się z nadużyciami w stosowaniu praktyk marketingowych, a także niedostosowanie modeli ryzyka do nowych produktów finansowych, które może prowadzić do oferowania klientom produktów nieadekwatnych do ich możliwości finansowych (co stanowi pewnego rodzaju paradoks, gdyż w założeniu produkty FinTech powinny być możliwie spersonalizowane).
Zagrożenia współczesnego konsumenta w związku z rozwojem nowych technologii opisał w publikacji „Świat cyfrowych finansów ryzyka i zagrożenia” Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) [2018].
Urząd wskazał na zagrożenia związane z rozwojem rynku Forex, wymagającego specjalistycznej wiedzy, której konsument może nie mieć. W Internecie jest też wiele fałszywych platform, przy korzystaniu z których może dojść do wyłudzeń i oszustw, przez co klient może stracić swoje środki.
Dodatkowo platformy zagraniczne spoza obszaru UE są wyłączone spod nadzoru organów polskich i unijnych. Konsumenci są kuszeni wysokimi stopami zwrotu uzyskiwanymi w szybki sposób. W tym celu organizuje się agresywne kampanie reklamowe i promocje, na które narażony jest zwłaszcza niedoświadczony konsument itp.
Kolejnymi obszarami zagrożeń wymienionymi w raporcie UOKiK są inwestycje alternatywne, np. w złoto, kamienie szlachetne czy dzieła sztuki – gdzie w szczególności trudno o wycenę oferowanych dóbr – ale i crowdfunding, czyli nowoczesne pozyskiwanie kapitału, w ramach którego trudno o ocenę ryzyka inwestycyjnego.
Zrewolucjonizowanie bankowości i otwarcie się banków na nowe obszary oraz przejęcie znacznej części sektora przez firmy FinTech, przy braku wystarczających regulacji będzie stanowiło istotne zagrożenie dla interesów konsumenta na rynku usług finansowych i może przyczynić się do nadużyć ze strony tych instytucji – ostrzega UOKiK.
System ten jest przede wszystkim wykorzystywany do pozbawiania pewnych osób dostępu do określonych usług „za karę”, jeśli nie przestrzega polityki państwa albo nie podziela stanowiska władz w różnych aspektach np. system punktowy w komunistycznych Chinach.
Źródło: euractiv.com., cejs.icm.edu.pl.
AS
WMa
