We wtorek we wsi Podborowisko (woj. podlaskie) rozpoczęły się prowadzone przez IPN poszukiwania szczątków 10 żołnierzy z oddziału ppor. Stanisława Wołoncieja ps. „Konus”. Był to pierwszy oddział, w którym służyła, jako sanitariuszka, Danuta Siedzikówna „Inka”. Został on rozbity na łąkach wsi. W nierównej walce 20 żołnierzy oddziału ze 100 funkcjonariuszami NKWD zginęło 11 Niezłomnych, w tym dowódca.
Dowódca oddziału AK – WiN Stanisław Wołonciej, urodzony w roku 1920, w czasie wojny pracował jako leśniczy na terenie Puszczy Białowieskiej, w okolicy miasteczka Porozów (dziś jest ono na terenie Białorusi). W październiku 1943 roku ożenił się z Czesławą Bieławą, również członkiem AK ps. „Vera”.
Wesprzyj nas już teraz!
„Wspólnie z mężem przewoziliśmy do Wołkowyska, gdzie była Komenda Obwodu AK, meldunki, często również broń i amunicję. Z tamtego miejsca natomiast rozkazy i podziemną prasę” – pisze w sporządzonym na początku lat 90. życiorysie nieżyjąca już żona „Konusa”, Czesława Czarkowska, primo voto Wołonciej.
W roku 1944 działania NKWD przeciw podziemiu niepodległościowemu m.in. na terenie Porozowa, tak mocno przybrały na sile, że konspiracyjni zwierzchnicy Wołonciejów wydali im rozkaz, aby przenieśli się za tzw. kordon, do wsi Świnoroje, niedaleko Hajnówki. Mieli za zadanie przygotować ten teren do odtworzenia 5. Wileńskiej Brygady AK majora „Łupaszki”.
W czerwcu 1945 roku Wołonciejowie zostali zdekonspirowani przez miejscowych nacjonalistów białoruskich. Stanisław Wołonciej ps. „Konus” zorganizował więc oddział leśny AK – WIN, a jego żona Czesława z 6-miesięcznym dzieckiem przeniosła się do Hajnówki, gdzie ukrywała się, pozostając w czynnej służbie jako łączniczka.
Oddział „Konusa” przeprowadził wiele skutecznych akcji bojowych. Sukcesem zakończyła się m.in. akcja odbicia więźniów, pracowników Lasów Państwowych, przewożonych z Narewki do UB Białystok. Wśród uwolnionych więźniów znajdowała się Danuta Siedzikówna „Inka”, która wkrótce wstąpiła do oddziału „Konusa”. Była tam sanitariuszką. Dopiero po rozbiciu oddziału „Konusa” trafiła ona do 5. Brygady Wileńskiej AK.
Adam Białous
