Papież Franciszek podczas piątkowej Mszy za zmarłych w minionym roku kardynałów powiedział, że słowa Chrystusa z Ewangelii świętego Mateusza (Mt 26,28) należy tłumaczyć jako „za wielu”, a nie jako „za wszystkich”. Jego zdaniem takie rozumienie łacińskich słów „pro multis” lepiej oddaje przeświadczenie, że ludzie muszą dokonać wyboru i opowiedzieć się za Bogiem lub przeciwko Niemu.
– Powstanie ze zmarłych nie jest samo w sobie tym samym, co obudzenie się do życia – powiedział w piątek w Bazylice Watykańskiej. – Niektórzy w rzeczywistości obudzą się do wiecznego życia, inni do wiecznego wstydu – dodał. Tłumaczenia „za wielu” użyto także podczas wspomnianej Mszy.
Wesprzyj nas już teraz!
Papież Franciszek w „Amoris Laetitia” (par. 297) pisał, że „nikt nie może być potępiony na zawsze, bo to nie jest logika Ewangelii! Nie mam na myśli tylko rozwiedzionych, żyjących w nowych związkach, ale wszystkich niezależnie od sytuacji, w jakiej się znajdują”. Pojawiły się wówczas zarzuty, jakoby oznaczało to jego wiarę w apokastazę – potępioną przez Kościół koncepcję powszechnego zbawienia. Jednak słowa papieża podczas Mszy za kardynałów zdają się zadawać kłam temu oskarżeniu.
Piątkowe słowa papieża nie gwarantują jednak posłuszeństwa ze strony Kościołów lokalnych. W opublikowanym 9 września 2017 roku papieskim dokumencie „Magnum Principium”, Franciszek przyznał bowiem episkopatom większą rolę w kwestii dokonywania tłumaczeń liturgicznych.
W liście do prefekta Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z października 2017 roku Franciszek podkreślił, że „proces tłumaczenia istotnych tekstów liturgicznych na języki narodowe (…) nie może nieść ze sobą ducha narzucenia konferencjom biskupów tłumaczenia wydanego przez dykasterię, ponieważ mogłoby to naruszyć uprawnienia biskupów określone w prawie kanonicznym”.
Stwierdził, że takie postępowanie jest zgodne z duchem Soboru Watykańskiego II. Kardynał Sarah utrzymywał wcześniej, że „Magnum Principium” nic nie zmienia i kluczowa rola w kwestii tłumaczeń liturgicznych wciąż należy do Rzymu.
W efekcie dokumentu „Magnum Principium” przewodniczący episkopatu Niemiec kardynał Reinhard Marx stwierdził, że niemiecki Episkopat odejdzie od tłumaczenia „za wielu”. Niemiecki Episkopat już wcześniej sprzeciwiał się używaniu tej formy. W 2012 roku Benedykt XVI napisał specjalny list do niemieckich biskupów wyjaśniając konieczność użycia takiego właśnie tłumaczenia.
Warto przypomnieć, że problem z tłumaczeniem słów „pro multis” pojawił się w związku z posoborową reformą liturgiczną. Podczas tłumaczenia tekstu liturgii na języki narodowe niektórzy przekładali słowa „pro multis” jako „za wszystkich”. Jednak przeciwko tłumaczeniu „za wszystkich” używanego w posoborowych tłumaczeniach na angielski, niemiecki, hiszpański, portugalski, słowacki, holenderski zaprotestował w 2006 roku ówczesny prefekt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów kardynał Francis Arinze.
Hierarcha podkreślił wówczas, że wersja „za wielu” zgodna jest, z treścią Ewangelii synoptycznych. Wiąże się ona także ze słowami proroka Izajasza „Zacny mój Sługa usprawiedliwi wielu” – (Iz 53,11). Dosłowne tłumaczenie „pro multis” (a więc „za wielu”) od zawsze obowiązywało zarówno w rycie rzymskim, jak i w rytach wschodnich odprawianych w językach greckim, syryjskim, ormiańskim, a także słowiańskim. Kardynał Arinze podkreślił, że wersja ta lepiej odzwierciedla konieczność przyjęcia Bożego daru zbawienia przez wolną wolę człowieka.
Zdaniem Piotra Chrzanowskiego, publicysty „Christianitas”, analiza źródeł pokazuje, że tłumaczenie „za wszystkich” istniało jedynie w niektórych tłumaczeniach Mszału Pawła VI w krajach zachodnich. Zostało jednak skorygowane przez Watykan.
Źródła: catholicherald.co.uk / pch24.pl / christianitas.org
mjend
