13 sierpnia 2020

Czy słowo „Murzyn” obraża czarnoskórych? Opinia językoznawcy kontra obóz politycznej poprawności

(Zdjęcie ilustracyjne. Źródło: pixabay.com (Nachrichten_muc))

Zdaniem przewodniczącej Rady Języka Polskiego PAN dr hab. Katarzyny Kłosińskiej z Uniwersytetu Warszawskiego nazwanie osoby czarnoskórej słowem „Murzyn” nie jest obraźliwe, choć sam wyraz miewa w języku polskim negatywne konotacje oraz bywa używany bez potrzeby, a za to z zamiarem podkreślenia rzekomej „wyższości”. Opinia naukowca została skrytykowana, a autorce zarzucono m.in. brak zrozumienia „pojęcia rasizmu”.

Słowo „Murzyn” jest – zdaniem części językoznawców – neutralne. Inni są odmiennego zdania i sugerują rezygnację z jego stosowania – podaje rp.pl. Warto jednak samemu dokonać swoistego „testu” słowa i zastanowić się czy np. zwrot „przystojny Murzyn” obraża czarnoskórego mężczyznę? Wydaje się, że nie, więc problem raczej nie tkwi w samym słowie, a w towarzyszących mu przymiotnikach oraz całym kontekście. Wszak inny zwrot – „być sto lat za Murzynami” – sugeruje zacofanie osób lub całych społeczności tworzonych przez czarnoskórych, więc jego wydźwięk bez wątpienia stawia takie osoby w negatywnym świetle.

Pytana o słowo „Murzyn” dr hab. Katarzyna Kłosińska przypomniała, że wyraz trafił do polszczyzny poprzez język czeski i wywodzi się od łacińskiego „Maurus”, które oznacza mieszkańca Afryki Północnej. Inną genezę mają słowa takie jak angielskie „Negro” czy francuskie „Negre” – wywodzące się od łacińskiego „niger” (lśniąco czarny). Zdaniem przewodniczącej Rady Języka Polskiego PAN wyrazy te z powodów kolonializmu są obciążone ładunkiem czyniącym z nich słowa obraźliwe. Ich odpowiednikiem w języku polskim jest właśnie „Murzyn” i to być może dlatego przypisuje się mu negatywne nacechowanie. Tymczasem u nas o wiele gorsze konotacje ma wyraz „czarny” będący odpowiednikiem neutralnych „Black” i „Noir”.

Wesprzyj nas już teraz!

„Nie można jednak zaprzeczyć, że w polszczyźnie Murzyn ma negatywne konotacje – pojawia się w kilku frazeologizmach odnoszących się do wykorzystywania kogoś” – zauważa dr hab. Katarzyna Kłosińska oceniając, że „konotacje te nie są na tyle silne, by uważać, że nazwanie osoby czarnoskórej Murzynem jest obraźliwe” – podaje portal rp.pl.

Zdaniem przewodniczącej Rady Języka Polskiego PAN zdarzają się jednak sytuacje, w których wskazywanie na kolor skóry lub narodowość nie jest istotne, a stanowi chęć podkreślenia swojej wyższości. Mimo tego słowo „Murzyn” odnoszące się do osoby czarnoskórej samo w sobie nie jest obraźliwe, jednak językoznawca zdaje sobie „sprawę z tego, że część czarnoskórych Polaków uważa ją za niestosowną, obraźliwą czy wręcz raniącą. Wiedząc o tym, staram się jej przy nich nie używać – nie w imię politycznej poprawności, lecz zwykłej ludzkiej życzliwości”.

Wyrażony przez nią w serwisie PWN pogląd – skądinąd wyważony, umiarkowany i oparty o refleksję naukową – spotkał się z krytyką, zaś dr hab. Katarzynie Kłosińskiej zarzucono brak zrozumienia dla „pojęcia rasizmu i kontekstu historycznego i społecznego determinującego negatywne konotacje słowa Murzyn”.

Odpowiadając na zarzuty przewodnicząca Rady Języka Polskiego PAN zauważyła, że „celem działalności poradniczej jest opisywanie sposobów funkcjonowania wyrazów (i na tej podstawie wyciąganie wniosków o charakterze normatywnym), a nie decydowanie (za użytkowników języka) o nacechowaniu słów”. Jednocześnie odrzuciła ideę, by to językoznawca miał ogłaszać, że dany wyraz jest jednoznacznie obraźliwy, skoro fakty i badania pokazują coś przeciwnego. Jej zdaniem emocje wywołuje nie tylko wyraz, ale również stygmatyzowanie osób z powodu odmienności i to właśnie z chęci niebycia naznaczanym wypływają – jej zdaniem – apele o rezygnację z używania słowa „Murzyn”.

 

Źródło: rp.pl
MWł

 

 

Wesprzyj nas!

Będziemy mogli trwać w naszej walce o Prawdę wyłącznie wtedy, jeśli Państwo – nasi widzowie i Darczyńcy – będą tego chcieli. Dlatego oddając w Państwa ręce nasze publikacje, prosimy o wsparcie misji naszych mediów.

Udostępnij
Komentarze(0)

Dodaj komentarz

Anuluj pisanie

Udostępnij przez

Cel na 2024 rok

Skutecznie demaskujemy liberalną i antychrześcijańską hipokryzję. Wspieraj naszą misję!

mamy: 104 515 zł cel: 300 000 zł
35%
wybierz kwotę:
Wspieram