Czy można zamykać oczy na męczeństwo?

Wybuch powstania narodowego w Hiszpanii i następująca po nim wojna domowa, a także rozpętanie na niespotykaną w Europie Zachodniej skalę prześladowań skierowanych przeciw Kościołowi, zwróciły uwagę wszystkich liczących się środowisk katolickich na świecie, zmuszając je do zajęcia stanowiska wobec tych wydarzeń. Większość katolików zjednoczyła się w potępieniu religijnych represji stosowanych przez stronę republikańską, co jednak nie oznaczało wcale równie jednomyślnego poparcia dla Hiszpanii narodowej. Szczególnie dwuznaczne stanowisko zajęli francuscy intelektualiści, należący do tak zwanej lewicy katolickiej, na czele z Jacques’em Maritainem, publikujący w tygodniku „Sept” oraz dziennikach: „Le Figaro”, „La Croix” i „L’Aube”.

Jacques Maritain – słynny filozof, teolog i myśliciel polityczny uchodzący dziś za niekwestionowany katolicki autorytet, w latach trzydziestych intelektualny lider francuskiego środowiska lewicy katolickiej, skłaniający się ku chrześcijańskiej demokracji, wykładowca Instytutu Katolickiego w Paryżu, znacznie później jeden z najważniejszych ekspertów Soboru Watykańskiego II – po raz pierwszy w sprawie wojny domowej w Hiszpanii zabrał głos tuż po wybuchu walk, latem 1936 roku. Odniósł się wówczas krytycznie do strony powstańczej, przywołując tak zwany mord w Badajoz, czyli rzekome masowe rozstrzeliwania przeciwników politycznych przez oddziały narodowe po zajęciu miasta w Estermadurze (dziś historycy uznają ów rzekomy mord za fakt raczej propagandowy niż rzeczywisty)...