W Rzeszowie trwa spór dotyczący usunięcia z centrum tego miasta pomnika Czynu Rewolucyjnego. Grupa obrońców komunistycznej pamiątki dąży do wpisania jej do rejestru zabytków, gdyż wówczas pomnik nie podlegałby ustawie dekomunizacyjnej. Czy jednak taki pomnik może dalej stać i to na działce należącej do zakonu ojców Bernardynów, oraz u zbiegu ulic noszących imiona Żołnierza Niezłomnego, zamordowanego przez komunistów – Łukasza Cieplińskiego i alei Józefa Piłsudskiego?
Zagorzali obrońcy pomnika rewolucyjnego wysłali właśnie do podkarpackiego wojewódzkiego konserwatora zabytków kolejny wniosek o wpisanie pamiątki z czasów PRL- u do rejestru zabytków. Aktywiści, w wielu przypadkach dawni członkowie PZPR, nie poddają się, choć konserwator zabytków już dwukrotnie odrzucił ich poprzednie, identyczne wnioski. Przeciw rozbiórce pomnika jest też m.in. prezydent Rzeszowa. Natomiast według jasnej opinii IPN upamiętnienie jak najbardziej podlega ustawie dekomunizacyjnej i powinno jak najszybciej zniknąć z przestrzeni publicznej.
Wesprzyj nas już teraz!
Zwolennicy pozostawienia pomnika w miejscu, gdzie go postawił w roku 1973 sekretarz rzeszowskiego KW PZPR twierdzą, iż monument to „dobro kultury i wysokiej klasy rzeźba niosąca ponadczasowe przesłanie” – jak podano we wniosku o uznanie pomnika za zabytek. Ostateczną decyzję co do przyszłości pomnika podejmie wkrótce wojewoda podkarpacki.
Co ciekawe pomnik czynu rewolucyjnego, którego skutkiem były też przecież zabójstwa, a nawet ludobójstwa, stoi naprzeciw budynków zakonu ojców Bernardynów, a do tego na działce, którą w roku 2006 miasto im zwróciło. Teren ten w latach PRL-u komuniści zabrali ojcom Bernardynom. Niegdyś były tu zakonne ogrody. Władze PRL-u zniszczyły je, aby zrobić miejsce na rewolucyjny monument.
Ojcowie, po odzyskaniu swojej własności, w miejsce „czerwonego pomnika” zaplanowali już dawno, przywrócić tereny zielone. Czekają aż wojewoda wyda decyzję o rozbiórce pomnika. Koszty tej operacji poniesie najpewniej skarb państwa ponieważ, ze względu na duże rozmiary obiektu oraz jego centralne położenie, są one poważne.
Pomnik Czynu Rewolucyjnego został wzniesiony z okazji 30 rocznicy powstania Polskiej Partii Robotniczej. Jest na nim m.in. umieszczona, na tle czerwonego sztandaru rewolucji, rzeźba greckiej bogini zwycięstwa Nike. Z drugiej strony monumentu ukazani są, wprowadzający rewolucyjne porządki, chłop, robotnik i komunistyczny żołnierz.
W Polsce od ubiegłego roku obowiązuje ustawa nakazująca usunięcie z przestrzeni publicznej pomników gloryfikujących komunizm. Wojewodowie przygotowali już listy takich pomników do usunięcia. W całej Polsce trwają demontaże komunistycznych upamiętnień. Według ustawy – mają one zniknąć do końca marca tego roku.
Adam Białous
