Chrześcijanie! […] Uwierzył świat cały w rzecz niewiarygodną, iż dziewica poczęła, dziewica zrodziła, a rodząc dziewicą pozostała. Czego bowiem umysł ludzki nie ogarnie, wiara pojmie i tam, gdzie nie starcza ludzkiego rozumu, dopomaga wiara. Albowiem któż mógłby powiedzieć, że Słowo Boże, przez którego wszystko się stało, nie mogło być ciałem bez matki, jeśli mogło pierwszego człowieka uczynić bez ojca i bez matki? Bo zaiste, on sam stworzył jedną i drugą płeć: tj. męską i żeńską. Jedną i drugą płeć chciał w ten sposób uczcić przez narodzenie, bo przyszedł odkupić i jedną i drugą.
Zaprawdę znacie grzech pierwszego człowieka. Wąż nie odważył się przemówić do męża, lecz dla jego zgubienia posłużył się jakby narzędziem niewiasty. Przez słabszą opanował płeć mocniejszą. A wkradłszy się do niej, odniósł zwycięstwo nad obydwoma. Przeto, abyśmy nie lękali się śmierci naszej w kobiecie, jako przyczyny słusznego gniewu i abyśmy nie byli pewnymi, że ona została skarana bez możliwości odrodzenia się; Pan przyszedł szukać tego, co zginęło, a ponieważ jedna i druga płeć zginęła, chciał przez uczczenie zaszczycić obie. Zaiste z powodu płci nie powinniśmy czynić zarzutu niesprawiedliwości Stwórcy, albowiem narodzenie Chrystusa, jedną i drugą płeć zaszczyciło nadzieją na zbawienie. Dostojeństwo płci męskiej jest w ciele Chrystusa, dostojeństwo płci żeńskiej w matce Chrystusa. Łaska Jezusa Chrystusa zwyciężyła podstęp szatana.
Jedna i druga płeć niech się odrodzi przeto w tym, który dziś narodził się, i który uświęcił dzień dzisiejszy. W dniu tym Chrystus Pan nie zaczął istnieć, lecz będąc zawsze u Ojca, przyjął ciało z matki, przyszedł do nas w tym dniu. Przynosząc matce płodność, nie pozbawił jej dziewiczości. Poczęty został i narodzony niemowlęciem. Czym jest to niemowlę? Niemowlę nazwane jest, bo nie może mówić, tj. rozmawiać. Niemowlęciem przeto jest i Słowo. Przez ciało milczy, przez aniołów poucza. Pierwszy pasterz wśród pasterzy, oznajmiony został pasterzem; w żłobie leży dla wiernych zwierząt jako pokarm. Powiedziano bowiem przez proroka: „Poznał wół Pana Swego, a osioł żłób Pana Swego”. Dlatego na osiołku siedział, kiedy wjeżdżał do Jeruzalem otoczony chwałą idącego na przodzie i z tyłu tłumu. Poznajmy Go, przybądźmy do żłobu, zakosztujmy pokarmu, nośmy na sobie Pana – rządcę, abyśmy pod jego przewodem doszli do niebieskiego Jeruzalem. Narodzenie Chrystusa z matki jest niepozorne, lecz z Ojca wielki Jego majestat. W dniach doczesnych ma doczesny dzień, lecz sam jest dniem wiekuistym z wiekuistego dnia. […]
Św. Augustyn, Wybór mów, ATK, Warszawa 1973, s. 38-39.
