Z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w mieście pojawiły się dwa ogromne banery upamiętniające pułkownika Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”.
FOT.Adam Białous
Wesprzyj nas już teraz!
W ramach akcji organizowanej przez IPN oraz podlaski samorząd wojewódzki niebawem pojawią się w Białymstoku inne banery z wizerunkami bohaterów antykomunistycznego podziemia. Akcja zostanie oficjalnie rozpoczęta 6 lutego 2020, a więc tuż przed rocznicą śmierci pułkownika Zygmunta Szendzielarza. O godzinie 14:30 baner z „Łupaszką” zostanie uroczyście odsłonięty. Miejsce uroczystości to siedziba białostockiego IPN. Na szczytowej ścianie wieżowca od strony ulicy Wiejskiej wisi już baner z majorem „Łupaszką” – dowódcą słynnej 5. Wileńskiej Brygady AK, która wiosną i latem 1945 roku przeprowadziła szereg brawurowych akcji na terenie ówczesnego województwa białostockiego i była postrachem UB i NKWD. Drugi taki sam baner powieszono na budynku przy ulicy Branickiego.
Wspólna akcja białostockiego oddziału IPN i samorządu województwa podlaskiego ma związek z toczącą się sprawą podjętej przez grupę miejskich radnych (rządząca koalicja PO- Forum Mniejszości Podlasia) próby odebrania białostockiej ulicy imienia majora „Łupaszki”. Radni przegłosowali uchwałę w tej sprawie, jednak wojewoda podlaski ją unieważnił. Wojewoda w uzasadnieniu swojej decyzji wskazał na bardzo liczne błędy legislacyjne, których dopuszczono się podczas tworzenia i przyjmowania uchwały. Podał też, że zarzuty postawione „Łupaszce” mają się nijak do faktów historycznych. Rada Miasta odwołała się od decyzji wojewody do sądu administracyjnego. Obecnie rozpoznaje on sprawę i wkrótce ogłosi werdykt.
Pułkownik Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka” jest polskim bohaterem narodowym, Żołnierzem Niezłomnym. Był zawodowym oficerem, brał udział w kampanii wrześniowej. Podczas wojny walczył w szeregach ZWZ, a potem AK. Jesienią 1945 roku, po rozwiązaniu 5. Wileńskiej Brygady AK, Szendzielarz wyjechał na Pomorze, gdzie nawiązał kontakt z komendantem eksterytorialnego Wileńskiego Okręgu AK ppłk. Antonim Olechnowiczem „Pohoreckim” i poddał się pod jego rozkazy. W 1946 roku wznowił działalność bojową. Został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP 30 VI 1948 roku w Osielcu (Małopolska).
Po długotrwałym śledztwie 2 XI 1950 roku został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. Przetrzymywano go w więzieniu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Idąc na śmierć żegnał kolegów AK-owców, z którymi był więziony w jednej celi, słowami: „Z Bogiem panowie”. Został stracony 8 II 1951 roku. Prowadzone przez IPN prace ekshumacyjne na Powązkach w Warszawie (2013) doprowadziły do identyfikacji szczątków majora Łupaszki. Pośmiertnie awansowano go do stopnia pułkownika. Bohaterski „Łupaszka” spoczął z honorami w rodzinnym grobie na Powązkach.
Adam Białous
