23 października 2017

Poznań: konferencja o dziejach pierwszego na ziemiach polskich biskupstwa

(Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu. Fot. Radomil talk - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1206647)

Uczestnicy konferencji naukowej zatytułowanej „Arcybiskupstwo Poznańskie w Dziejach” w sali obrad Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk dyskutowali o początkach i rozwoju Arcybiskupstwa Poznańskiego w świetle badań historycznych oraz archeologicznych.

 

Dwudniowa konferencja została zorganizowana z okazji przyszłorocznych obchodów 1050-lecia biskupstwa poznańskiego, najstarszego na ziemiach polskich. 

Wesprzyj nas już teraz!

Prof. dr hab. Tomasz Jurek z Instytutu Historii PAN w swoim wykładzie pt. „Biskupstwo poznańskie – od Jordana do końca XV wieku” wysunął tezę, że hierarcha Jordan nie był magdeburskim sufraganem, lecz prawdopodobnie biskupem misyjnym. Zdaniem mediewisty, biskup Unger, następca Jordana, od samego początku był zależny od Magdeburga. 

Historyk podkreślił, że nie ma pewności, czy pierwsze biskupstwo było poznańskie a nie misyjne i czy biskup, który został posłany do Polan, i który tutaj założył siedzibę, stał się biskupem diecezji poznańskiej. – Prawdą na pewno jest to, co napisane jest nad bramą katedry poznańskiej: Prima sedes episcoporum Poloniaepierwsza siedziba biskupów Polski. Prof. dr hab. Jurek zauważył, że pierwsze biskupstwo łączyło się z powstaniem Kościoła, bo on nie istnieje bez pewnej struktury organizacyjnej. – Biskupstwo stanowiło rękojmię, że chrystianizacji ulegnie cały kraj  – stwierdził prelegent.

Omawiając historię pierwszego biskupstwa polskiego, prof. dr hab. Tomasz Jasiński zwrócił uwagę na czasy i okoliczności, które doprowadziły do powstania biskupstwa poznańskiego. Kierownik Zakładu Źródłoznawstwa i Nauk Pomocniczych Historii w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przypomniał, że jako datę powstania biskupstwa można przyjąć czas trwania synodu w Rzymie w 968 r. 

Prelegent zaznaczył, że jeszcze za życia Ottona I, 25 grudnia 967 r., został koronowany w Rzymie Otton II, co było wielkim wydarzeniem w ówczesnym świecie. Prof. Jasiński zaznaczył, że można przyjąć, iż na tej uroczystości było obecne polskie poselstwo, które jako prezent wręczyło cesarzowi miecz Wichmana, jednego z ostatnich buntowników saskich. Wichman, stając na czele Wolinian, stoczył we wrześniu tego roku bitwę z Mieszkiem, w której poległ. 

Zdaniem prof. Jasińskiego, był to najlepszy moment, by zwrócić się z prośbą do cesarza o niezależne biskupstwo, bo decyzję o powstaniu nowego biskupstwa ogłaszano najczęściej na uroczystych synodach, którym przewodniczył papież. 2 stycznia 968 r. odbył się właśnie taki synod, w którym uczestniczył papież Jan XIII, oraz Otton I i Otton II.

Kierownik Zakładu Źródłoznawstwa i Nauk Pomocniczych Historii w Instytucie Historii UAM zauważył, że z zapisków rocznikarskich wiemy, iż najstarsze biskupstwo polskie powstało w 968 r. – Możemy przyjąć, iż stało się to właśnie na synodzie 2 stycznia 968 r. – powiedział.

Prelegent zaznaczył, że biskupstwo poznańskie stało się niezależne w stosunku do jakiegokolwiek innego biskupstwa niemieckiego.

Prof. Hanna Kóčka-Krenz, zwracając uwagę na rangę przyszłorocznego jubileuszu 1050-lecia najstarszego biskupstwa w Polsce, podkreśliła, że ze źródeł historycznych, ale i archeologicznych wynika, że była to pierwsza organizacja kościelna na ziemiach polskich. – Bez względu na to, czy będziemy mówić o biskupstwie misyjnym, czy diecezjalnym, to są początki Kościoła w Polsce – stwierdziła archeolog z Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 

W opinii prof. Kóčki-Krenz, biskup Jordan był biskupem diecezjalnym, a nie misyjnym, który miał za zadanie stworzenie podstaw formalnych Kościoła polskiego. Pewne jest też to, że jego biskupstwo podlegało bezpośrednio Ojcu Świętemu, a więc zachowywał on niezależność. Naukowiec przyznała, że niewiele jest informacji o biskupie Jordanie.

Nie wiemy ani skąd pochodził, ani nie znamy jego związków z Europą. Na podstawie brzmienia imienia Jordan przypuszcza się, że pochodził być może z południa Europy, może z Włoch, ale imię nie musi wskazywać miejsca pochodzenia – zauważyła. 

Prof. Hanna Kóčka-Krenz jest przekonana, że na Ostrowie Tumskim funkcjonowały jeszcze inne kościoły oprócz kaplicy związanej z pałacem książęcym i przedromańskiej katedry. Przypuszcza, że takie wczesne kościoły mogły być na Zagórzu i na Śródce. – Te dwa kościoły czekają na odkrycie przez archeologów – zaznaczyła archeolog, która prowadziła badania związane z odkryciem Palatium Mieszka I na poznańskim Ostrowie Tumskim.

Profesor przypomniała, że Bolesław Chrobry bardzo inwestował w Poznań sakralny, a nie tylko w świecki. Jego działania polegały na powiększaniu liczby kościołów, nie tyle na rozbudowie obiektów, ale na budowie kilku mniejszych, tak by w każdej porze roku mieszkańcy Śródki i Zagórza mogli mieć swoje miejsce kultu. 

Wyraziła nadzieję, że powstanie projekt badawczy, który doprowadzi do odkrycia nowych średniowiecznych obiektów sakralnych. – Miejsca tych kościołów są identyfikowalne poprzez istnienie cmentarzy przykościelnych. Na Zagórzu, w pobliżu dawnej kaplicy seminaryjnej należałoby się spodziewać kościoła, który wiemy, że w późniejszych latach istniał w formie gotyckiej i został rozebrany. Wiemy też, gdzie było cmentarzysko na Śródce i tam też mógł się mieścić taki kościół – wskazała prof. Kóčka-Krenz. 

Prof. dr hab. Józef Dobosz podkreślił w rozmowie z KAI, że narodziny polskiej państwowości i przyjęcie chrześcijaństwa łączą się z biskupstwem poznańskim, a potem z założeniem arcybiskupstwa w Gnieźnie. – Niezależnie od tego, jaki kształt miało biskupstwo poznańskie, jakie miejsce zajmowało w strukturach organizacyjnych, dziś mamy metropolię o dużym znaczeniu społecznym i ogólnokościelnym. Trzeba na nie patrzeć w dynamice przemian – zaznaczył dyrektor Instytutu Historii UAM.

Organizatorem dwudniowej konferencji są Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

W 2018 r. przypada 1050. rocznica istnienia biskupstwa poznańskiego – pierwszego na ziemiach polskich.

 

Źródło: KAI

RoM

 

 

Wesprzyj nas!

Będziemy mogli trwać w naszej walce o Prawdę wyłącznie wtedy, jeśli Państwo – nasi widzowie i Darczyńcy – będą tego chcieli. Dlatego oddając w Państwa ręce nasze publikacje, prosimy o wsparcie misji naszych mediów.

Udostępnij
Komentarze(0)

Dodaj komentarz

Anuluj pisanie

Udostępnij przez

Cel na 2024 rok

Skutecznie demaskujemy liberalną i antychrześcijańską hipokryzję. Wspieraj naszą misję!

mamy: 104 515 zł cel: 300 000 zł
35%
wybierz kwotę:
Wspieram