Paziowie nie chcieli spełniać zachcianek króla, które były przeciwne wierze chrześcijańskiej, a szczególnie sprzeciwiali się jego zachowaniu homoseksualnemu – mówi dla portalu PCh24.pl br. Marek Warzecha OFM Conv, proboszcz parafii św. Judy w Kakooge w Ugandzie. PRZYPOMINAMY ROZMOWĘ OPUBLIKOWANĄ W 2014 R.
Jak wyglądała droga św. Karola Lwangi do czasu nawrócenia na wiarę katolicką?
Wesprzyj nas już teraz!
W 1879 roku przybyli pierwsi misjonarze na ziemie ugandyjską. Trzy lata później wszyscy misjonarze musieli opuścić Ugandę. Proces przygotowania do chrztu był w tym czasie bardzo długi i w Ugandzie zostało zaledwie dwudziestu katolików bez żadnego księdza. Byli oni bardzo gorliwi. Co miesiąc sto osób szło przez 28 dni do misji katolickiej w Tanganice i tam byli przygotowywani do chrztu. Katolicy byli mniej liczni niż protestanci czy muzułmanie. Po trzech latach od czasu, gdy misjonarze opuścili Ugandę, do chrztu było przygotowanych osiem tysięcy osób, a 170 było już ochrzczonych. Katolicy pod wodzą świeckiego lidera byli już liczniejsi niż muzułmanie czy protestanci. Wszystko to działo się pod przewodnictwem Józefa Mukasy Balikuddembe, który jako pierwszy spośród katolików poniósł śmierć męczeńską.
Karol Lwanga był paziem króla Mwangi II. Wielu z paziów było katolikami lub przygotowującymi się do przyjęcia wiary katolickiej. Po męczeńskiej śmierci Józefa Balikuddembe, liderem katolików na dworze królewskim został Karol Lwanga
Kto wówczas panował w Ugandzie?
W Ugandzie panował wówczas król Mwanga II. Miał dwadzieścia lat. Był biseksualistą.
Kim byli towarzysze męczeństwa św. Karola?
Towarzyszami męczeństwa Karola Lwangi byli paziowie króla, katolicy i protestanci. Najmłodszy to Kizito. Miał około czternaście lat. Karol Lwanga spłonął na stosie jako pierwszy. Sam ułożył drewno na opał. Modlił się za swego oprawcę – Ssenkole, a ten się potem nawrócił. Aby złamać ducha innych chrześcijan oprawcy bardzo znęcali się nad Karolem. Najpierw spalili mu nogi, a później spłonął cały. Jednym z męczenników był Gyavira Musoke. Był on synem znanego czarownika. Rodzina chciała, aby Gyavira został czarownikiem, a gdy ten odmówił, został wyrzucony z klanu swego ojca, co było najcięższą karą.
Paziowie króla nie mogli jawnie wyznawać swojej religii. Na lekcje katechezy wychodzili ukradkiem z pałacu w Munyonyo i szli trzynaście kilometrów. Po dwóch godzinach nauczania wracali z powrotem, by po dwóch godzinach snu dalej pracować dla króla. Jan Maria Muzeyi wykazywał zainteresowanie medycyną i gdy wybuchła zaraza poświecił się ratowaniu innych. Męczennicy byli młodymi mężczyznami, przeważnie po dwudziestce.
Z jakiego powodu św. Karol i jego towarzysze ponieśli śmierć męczeńską?
Męczennicy zostali zabici z powodu swojej wiary, która była zakazana. Józef Balikuddembe był bardzo zaufanym dworzaninem króla. Polecił królowi lekarstwo, które otrzymał od białych misjonarzy, ale lekarstwo nie zadziałało. Król podjudzony przez przeciwników chrześcijaństwa kazał go zabić. Było to w 1885 roku. Paziowie zaś nie chcieli spełniać zachcianek króla, które były przeciwne wierze chrześcijańskiej, a szczególnie sprzeciwiali się zachowaniu homoseksualnemu króla. Maciej Mulumba zginął szczególnie okrutną śmiercią. Odcięto mu ręce i nogi i zostawiono go w buszu. Przeżył tak trzy dni. Ostatni męczennik Jan Maria Muzeyi zginął w 1887 roku. Wśród katolików było 22 męczenników w Ugandzie w tym okresie. Uganda ma jeszcze dwóch innych męczenników, którzy zginęli podczas innego prześladowania.
Jaki jest współcześnie stosunek społeczeństwa Ugandy wobec homoseksualizmu?
Dla przeciętnego Ugandyjczyka homoseksualizm jest czymś nienaturalnym, dziwnym i wstrętnym. Nie znam żadnego homoseksualisty, ani nie słyszałem o kimś takim. O czymś, co prawie nie istnieje, nie rozmawia się.
A jak wygląda ugandyjskie prawo w kwestii sodomii?
Za czyny homoseksualne w Ugandzie jest kara dożywotniego więzienia. To prawo weszło w życie kilka miesięcy temu. Przypuszczam, że nikt za to nie siedzi w więzieniu.
Krew męczenników jest posiewem chrześcijan. Czy i w tym wypadku krew św. Karola Lwangi i Towarzyszy wydała błogosławione owoce?
Myślę, że dzięki świadectwu życia, wierze i śmierci męczenników chrześcijaństwo dobrze zakorzeniło się w Ugandzie. Dzisiaj mamy 40 procent protestantów i anglikanów, 41 procent katolików, 10 procent muzułmanów w Ugandzie. Wyższe seminaria duchowne są pełne, chętnych nie brakuje. Misjonarze potrzebni są nie ze względu na braki, ale na inną jakość, którą mogą przynieść.
W jaki sposób dzisiejsi patroni są czczeni w Ugandzie?
Co roku setki tysięcy ludzi pielgrzymuje do miejsca śmierci męczenników w Namugongo, koło Kampali. Pielgrzymuje mniejsza ilość osób, ale warunki pielgrzymowania są znacznie cięższe niż w Polsce. Często ludzie idą kilka dni bez żadnych bagaży i nawet śpią bez przykrycia. O spaniu na czymś miękkim nie ma mowy. Raz zaproponowałem, że dam pielgrzymom materace, ale oni odmówili. 3 czerwca odbywa się w Namugongo uroczysta Msza św. (jest to dzień wolny od pracy w Ugandzie), na której obecni są wierni z wszystkich zamieszkałych kontynentów.
Innym mniej znanym miejscem pielgrzymkowym jest Mynyonyo. Co roku 26 maja odbywa się tam Msza Św. w rocznicę śmierci Andrzeja Kaggwy – patrona katechistów. To miejsce od kilku miesięcy jest powierzone Braciom Mniejszym Konwentualnym z Polski (franciszkanom). Mamy zamiar wybudować tam sanktuarium. W mojej diecezji Kasana – Luweero ludzie pielgrzymują do Walulety – miejsca urodzenia najmłodszego męczennika Kizito.
Bóg zapłać za rozmowę!
Rozmawiał Kajetan Rajski
